Prawnicy europejscy: Praworządność w Polsce zagrożona

"Zaniepokojenie w związku z zagrożeniami dla praworządności w Polsce" wyraziły w czwartek obradujące w Warszawie europejskie organizacje prawnicze. Wskazują, że pojawiające się przepisy prawa mogą podważyć "aktualne gwarancje niezależności sądownictwa i zawodów prawniczych".

Rada Adwokatur i Stowarzyszeń Prawniczych Europy (CCBE) oraz Międzynarodowe Stowarzyszenie Prawników (IBA) już wcześniej interesowały się tymi kwestiami i prosiły o informacje i wyjaśnienia od polskiego rządu w związku m.in. ze zmianami w ustawach o ustroju sądów, o adwokaturze i o Trybunale Konstytucyjnym, które krytykowały w Polsce partie opozycyjne, Krajowa Rada Sądownictwa i korporacje prawnicze. To ich inicjatywą było zorganizowanie spotkania w Warszawie.

W czwartek Martin Solc, szef Sekcji Interesu Publicznego i Zawodowego IBA ujawnił, że mimo wielokrotnych prób skontaktowania się z ministrem sprawiedliwości Zbigniewem Ziobro i wiceministrem Andrzejem Kryże nie uzyskali szczegółowych informacji na ten temat, poza stwierdzeniem, że proponowane zmiany nie zagrażają praworządności i gwarancjom niezależności trzeciej władzy.

"Sędziowie nie powinni się obawiać pogróżek"

W czasie dyskusji "Okrągłego Stołu w obronie Państwa Prawa w Polsce" szef CCBE Colin Tyre przypomniał, że niezależność sądownictwa i wolność wykonywania zawodów prawniczych wynika z regulacji ONZ.- Prawnik nie powinien być identyfikowany ze swym klientem, postępowania dyscyplinarne prawników powinny być niezależne od rządu. Sędziowie nie mogą się obawiać konsekwencji wynikających z wykonywanej pracy - zdjęcia ze stanowiska, odmowy awansu czy innych pogróżek - wskazywał.

Następnie głos zabrali: szef polskiej KRS Stanisław Dąbrowski, wiceprezes Naczelnej Rady Adwokackiej mec. Joanna Agacka-Indecka, wiceszef Krajowej Rady Radców Prawnych mec. Maciej Bobrowicz, szefowa Stowarzyszenia sędziów Iustitia Maria Teresa Romer i inni polscy prawnicy, a to, co powiedzieli - szefowie międzynarodowych organizacji określili jako "niepokojące, a wręcz szokujące".

Dąbrowski streścił projekty ustaw o sądownictwie, które godzą - zdaniem rady - w niezależność trzeciej władzy, bo pozwalają m.in. delegować sędziego bez jego zgody i radykalnie ograniczają sędziowski immunitet. KRS już zdecydowała, że zaskarży je do Trybunału Konstytucyjnego.

"Polska prokuratura stała się już strukturą rządową "

- Również wszelkie dążenia do osłabienia samorządów prawniczych należy oceniać negatywnie, a widać je w projektach ustaw - dodał. W opinii szefa KRS, polska prokuratura jest w "tragicznej kondycji, bo stała się już strukturą rządową, ściśle podporządkowaną ministerstwu sprawiedliwości". W podobnym tonie zagrożenia dla adwokatury i radców prawnych prezentowali przedstawiciele tych zawodów.

- To dziwne, że na spotkaniu nie pojawił się nikt z ministerstwa sprawiedliwości - oceniali zagraniczni goście. Reprezentant duńskiego sądownictwa ocenił nawet, że problemem powinna się już zająć Unia Europejska, bo Polska - jako członek UE - wydaje także Europejskie Nakazy Aresztowania, które wykonują potem sądy innych krajów członkowskich. - Czy mamy gwarancję, że ENA wydał niezależny sędzia? - pytał.

Martin Solc jest szefem specjalnej misji CCBE do Polski (w jej składzie są prawnicy różnych krajów UE, w tym także sędziowie sądów najwyższych), która od niedzieli zbiera informacje o obawach i zagrożeniach dla polskiego sądownictwa. Niebawem sporządzi kompleksowy raport w tej sprawie. Solc ocenił, że stanie się to w ciągu kilku tygodni.

az, PAP
Gazeta.pl
06-09-2007